بررسی اثرات زیرکشندگی آفت کش های کلرپیریفوس و فن پروپاترین بر روی پارامترهای جدول زیستی و واکنش تابعی زنبور پارازیتوئید habrobracon hebetor say (hym.: braconidae) در شرایط آزمایشگاهی

زنبور habrobracon hebetor say (hym.: braconidae)، پارازیتوئید خارجی مرحله لاروی تعداد زیادی از آفات انباری و زراعی بالپولکدار می باشد. در حال حاضر برای کنترل این آفات به طور معمول از روش کنترل شیمیایی استفاده می شود که علاوه بر خطرات جانبی زیست محیطی، بر دشمنان طبیعی این آفات اثرات کشندگی نیز دارند. به همین دلیل در این تحقیق اثرات کشندگی و زیرکشندگی دو آفت کش متداول( کلرپیریفوس و فن پروپاترین) در مزارع برای کنترل کرم میوه گوجه فرنگی helicoverpa armigera (hunber) روی h. hebetor مورد ارزیابی قرار گرفت. حشرات بالغ h. hebetorاز مزارع رامهرمز جمع آوری و روی لاروهای سن آخرephestia kuehniella zeller (lep: pyralidae) در دمای1 ± 26درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی 10±65 درصد و دوره روشنایی:تاریکی 8:16 ساعت پرورش داده شدند. غلظت های توصیه شده ی مزرعه ای کلرپیریفوس و فن پروپاترین برای این زنبور پارازیتوئید کشنده بودند و غلظت زیرکشنده آفت کش های مذکور نیز روی پارامترهای زیستی پارازیتوئید اثرات منفی داشتند. 25lc کلرپیریفوس در سه مرحله رشدی(لاروی، شفیرگی،حشرات بالغ) بترتیب mg ai l-1 043/0، 36/5، 2 و 25lc فن پروپاترین در سه مرحله رشدی بترتیب mg ai l-1 38/0، 9/13، 45/4 بدست آمد. به منظور بررسی اثرات غلظت زیرکشنده این آفت کش ها روی پارامترهای زیستی و جمعیتی h. hebetor از دو روش استفاده شد. در حشرات بالغ از روش تماسی با استفاده از قفس های در معرض قراردهی و در مراحل لاروی و شفیرگی از روش غوطه وری استفاده شد. تقریباً تمام پارامترهای جمعیت پایدار و پارامترهای زیست پارازیتوئید تحت تاثیر آفت کش ها قرار گرفتند. مجموع lx در شاهد 57/26 و در تیمار کلرپیریفوس روی مراحل مختلف رشدی بترتیب 87/22، 16/27، 78/12 و در تیمار فن پروپاترین روی مراحل مختلف رشدی بترتیب 14/19، 68/24، 44/14 بدست آمد. r0 در شاهد 9/258 و در تیمار کلرپیریفوس روی مراحل مختلف رشدی بترتیب 34/82، 63/240، 05/53 و در تیمار فن پروپاترین روی مراحل مختلف رشدی بترتیب 16/82، 78/85، 44/57 بدست آمد. rm در شاهد 318/0 و در تیمار کلرپیریفوس روی مراحل مختلف رشدی بترتیب 285/0، 317/0، 276/0 و در تیمار فن پروپاترین روی مراحل مختلف رشدی بترتیب 251/0، 257/0، 290/0 بدست آمد. هر دو آفت کش روی تمامی پارامترهای زیستی اثرات منفی داشتند تنها کلرپیریفوس در مرحله شفیرگی اثری رو پارازیتوئید بجای نگذاشت. براساس نتایج، اثر کل آفت کش های کلرپیریفوس و فن پروپاترین در تمام مراحل رشدی زنبور پارازیتوئید بین 75-50 درصد به دست آمد. طبق گروه بندیiobc، هر دو آفت کش در گروه آفت کش های کمی زیان آور طبقه بندی شدند. در نهایت با آن که هر دو آفت کش در یک گروه طبقه بندی شدند، اما اثرات درازمدت فن پروپاترین روی پارامترهای زیستی زنبور پارازیتوئید h. hebetor، بیشتر از کلرپیریفوس ارزیابی شد. همچنین واکنش تابعی h. hebetor نسبت به تراکم های مختلف در تیمارهای شاهد و مراحل لاروی و شفیرگی از نوع سوم بود اما در مرحله حشرات بالغ واکنش تابعی به نوع دوم تغییر کرد